چرا دنیای نوجوان شما حول محور دوستانش می‌چرخد؟

تمرین کاربردی برای والدین: “پل همدلی دوستی“

هدف: این تمرین به شما کمک می‌کند تا دنیای دوستی‌های نوجوانتان را از دریچه نگاه او ببینید، دلیل اهمیت زیاد این روابط را (با توجه به علم مغز) درک کنید و راه‌های بهتری برای حمایت و گفتگو پیدا کنید.

مراحل:

1. سفر به گذشته خودتان:
   • چشمانتان را ببندید و به دوران نوجوانی خود برگردید. مهم‌ترین دوست صمیمی‌تان در آن دوران چه کسی بود؟
   • چه کارهایی با هم می‌کردید؟ چه چیزی آن دوستی را برایتان خاص می‌کرد؟
   • وقتی کنار آن دوست بودید، چه احساسی داشتید؟ (هیجان، امنیت، درک شدن، شادی، تعلق…)
   • چرا آنقدر برایتان مهم بود که با او وقت بگذرانید یا صحبت کنید؟ چه نیازی را در شما برآورده می‌کرد؟
   • یادداشت کوتاه: چند کلمه کلیدی از احساسات و دلایل اهمیت آن دوستی را بنویسید.
2. نگاه به دنیای نوجوانتان:
   • حالا به نزدیک‌ترین دوست (یا گروه دوستان) نوجوانتان فکر کنید.
   • فکر می‌کنید وقتی آن‌ها با هم هستند، چه احساسی دارند؟ (با توجه به یادآوری خودتان و اطلاعات مقاله: هیجان مرکز پاداش مغز، حس درک شدن، تعلق، تفریح و…)
   • چرا فکر می‌کنید این دوستی برای نوجوان شما اینقدر مهم است؟ کدام نیازهای او (نیاز به ارتباط، درک متقابل، هویت‌یابی، تفریح، حمایت) را برآورده می‌کند؟
   • یادداشت کوتاه: حدس‌هایتان در مورد احساسات و نیازهای نوجوانتان در رابطه با دوستانش را بنویسید.
3. ساختن پل همدلی:
   • یک موقعیت اخیر را به یاد بیاورید که نوجوانتان دوستانش را به چیزی دیگر (شاید خانواده یا تکالیف) ترجیح داد و این موضوع شما را ناراحت یا نگران کرد.
   • احساس اولیه خودتان در آن لحظه چه بود؟ (نادیده گرفته شدن، نگرانی، عصبانیت…)
   • حالا، با استفاده از بینش مراحل 1 و 2، سعی کنید از چشم نوجوانتان به آن موقعیت نگاه کنید.
     • او احتمالاً چه احساسی داشت؟ (نیاز شدید به بودن با دوستش، هیجان، ترس از دست دادن یک موقعیت اجتماعی، نیاز به حمایت دوستش…)
     • نیاز پنهان او در آن لحظه چه بود؟ (ارتباط، پذیرش، فرار از استرس، هویت‌یابی…)
     • آیا اولویت دادن به دوستش لزوماً به معنای بی‌احترامی یا بی‌توجهی به شما بود، یا بیشتر ناشی از کشش قوی مغزی و نیازهای رشدی‌اش بود؟
4. اقدام آگاهانه:
   • دفعه بعد که با موقعیت مشابهی روبرو شدید، چگونه می‌توانید متفاوت واکنش نشان دهید؟ (این به معنای تایید هر رفتاری نیست، بلکه تغییر در نحوه واکنش و گفتگو است).
   • به جای: “بازم با دوستات؟ درسات چی می‌شه؟” / “همش سرت تو گوشیه!”
   • شاید بتوانید بگویید: “می‌بینم که بودن با [اسم دوست] خیلی برات مهمه/بهت انرژی می‌ده. برنامه‌ت برای درس‌هات چیه؟” / “متوجه‌ام که ارتباط با دوستات برات خیلی لذت‌بخشه. بیا با هم یه زمانی رو هم برای کارهای دیگه هماهنگ کنیم.”
   • یک اقدام کوچک: یک جمله یا یک رویکرد جدید که می‌خواهید دفعه بعد امتحان کنید را یادداشت کنید.

نکته پایانی: این تمرین برای ایجاد درک و همدلی است، نه توجیه رفتارهای نادرست. هدف این است که با فهمیدن چرایی رفتار نوجوان، بتوانید با آرامش و آگاهی بیشتری با او ارتباط برقرار کرده و او را در مسیر رشد سالم اجتماعی‌اش حمایت کنید. با ساختن این “پل همدلی”، ارتباط شما با نوجوانتان قوی‌تر خواهد شد.